Teun van de Braak, Hendrix Genetics: 'Een bruine eischaal is een dure verpakking'
Fokbedrijf Hendrix Genetics is druk met het fokken van de leghen van de toekomst. Hoe de eisen van consument, maatschappij en politiek er over tien jaar uitzien, is nog niet precies bekend. Daarom houden de fokkers een brede genetische variatie achter de hand.
‘Door genetische vooruitgang zijn de prestaties van leghennen de afgelopen jaren fors verbeterd. Bruine hennen worden steeds vaker 85 weken en witte hennen gaan richting de 100 weken. Die trend zet door. Via fokkerij werken we er aan om de periode te verlengen waarin een gezonde hen veel eerste soort eitjes produceert.’ Aan het woord is Teun van de Braak. Hij is Global Technical Service and Customer Support Manager Layers bij fokbedrijf Hendrix Genetics. Ongeveer de helft van alle leghennen ter wereld (China daargelaten) is genetisch gezien afkomstig uit de stallen van Hendrix Genetics. ‘We willen een hen die tot het eind van de legperiode zichtbaar goed in de veren zit. De fokkerijinspanningen richten zich vooral op het opschuiven van het moment
waarop het uitvalspercentage binnen een koppel flink begint op te lopen.'
Zijn pluimveehouders gebaat bij een steeds langere leg periode?
‘Bij hennen die langer doorgaan met het leggen van eieren waar vraag naar is, kun je de aankoopkosten verdisconteren over een groter aantal eieren. Dat is nodig want de kostprijs van jonge hennen is hoog. De ‘Ohne Küken Töten’ ofwel OKT-benadering, draagt daar ook aan bij. Inclusief OKT gaat de prijs van een 17-weekse leghen richting de 10 euro. De Bio-hen zit daar ruim boven.’
Wat is de oorzaak van een oplopend uitvalspercentage in de legperiode en wat doen jullie eraan?
‘Het komt vooral doordat hennen zich te veel uitputten. We proberen dat te voorkomen door families te selecteren die persistenter zijn bij het leggen van eieren en door te fokken op het afvlakken van de eigewichtcurve. Van nature vertoont die curve een stijgende lijn. Eieren worden zwaarder naarmate de legperiode vordert en vergen daardoor steeds meer van de kip. Ons streven is om vanaf week 40-45 de eigewichtcurve zo veel mogelijk vlak verder te laten lopen. Daarmee bereiken we dat er net iets minder van de hen gevraagd wordt en ze beter in staat is om haar eigen onderhoud op peil te houden. Dat zie je terug in een betere conditie en gezondheid en een goed verenkleed. ’
Meer dierenwelzijn lijkt soms strijdig met klimaatdoelstellingen. Hoe gaan jullie daar mee om?
‘De definitie van duurzaamheid is voor iedereen anders. Daar hebben we rekening mee te houden. Als wij bijvoorbeeld praten met de Dierenbescherming dan horen we de wens om te gaan werken met dubbeldoelkippen zoals tot de tweede helft van de vorige eeuw gebruikelijk was. We beschikken over foklijnen om zulke kippen te fokken en we houden er rekening mee dat er een beperkte markt ontstaat voor dubbeldoelkippen, ook wel ‘backyard kippen’ genoemd. ‘Ook emotie speelt een rol. Dat zie je bijvoorbeeld bij de marktvraag naar bruine eieren ten opzichte van witte eieren, en hoe supermarkten daar mee omgaan.’
Hoe zit dat?
‘Witte hennen produceren efficiënter eieren dan bruine hennen. De kostprijs van een wit eitje ligt daardoor iets lager dan die van een bruin eitje. Consumenten associëren echter nog steeds een bruin ei met beter, natuurlijker en biologisch. Supermarkten spelen daar op in door voor bruine eieren een veel hogere prijs te vragen; het verschil loopt op tot 10-15 cent per ei. Ik zeg vaak: een bruine eierschaal is de duurste verpakking in de supermarkt. De inhoud van een bruin en een wit ei is exact gelijk. Als supermarkten werkelijk voor duurzaam kiezen, moeten ze zich richten op de verkoop van witte eieren. Lidl heeft die stap gezet en verkoopt alleen nog witte eieren. Albert Heijn durft dat nog niet aan. Daarom fokken wij ook nog steeds bruine hennen.’
Robuuste hennen kunnen hun immuunsysteem in actie laten komen
‘Er zijn ook nog pluimveehouders met een voorkeur voor bruine hennen. Overigens zie je wereldwijd grote verschillen in de vraag naar wit en bruin. Religie, cultuur en geschiedenis spelen daarbij mee. In Engeland zie je momenteel dat diverse supermarkten witte eieren profileren als hét premium ei; een mooie tendens is dat.’
Wat is er via fokkerij te bereiken als het gaat om diergezondheid?
‘We focussen onder meer op darmgezondheid. Robuuste hennen kunnen voldoende energie vrijmaken om hun immuunsysteem in actie te laten komen als ziekteverwekkers dreigen. Maar we kunnen het niet alleen als fokkers. De leghen in de stal, ofwel het fenotype, is altijd een uitkomst van interactie tussen genotype en omgeving. Het is een pluspunt dat we vanuit Nederland/West-Europa werken, net als veel andere spelers in de pluimveehouderij die wereldwijd actief zijn. In de Nederlandse pluimveesector is alles gericht op het behalen van optimaal rendement uit de kip. Een voorbeeld: een leghen met een langere legperiode heeft baat bij vaccins die kippen tot op hoge leeftijd bescherming bieden. Want bijvoorbeeld een stal met 80-weekse hennen hervaccineren is ondoenlijk. Daarom werken we graag samen met bedrijven als Boehringer Ingelheim om diergezondheid van de kippen te optimaliseren.’
